Pip Williams vertelt over haar inspiratie voor 'Het boek van vergeten woorden'

In 1901 stond het woord ‘bondmaid’ plotseling niet meer in de Oxford English Dictionary. Het leek erop dat dit het enige woord was dat niet meer in de nieuwe editie stond. Niemand weet precies hoe dat kon gebeuren, en dat is al een verhaal op zich, maar er zijn nog meer redenen waarom ik Het boek van vergeten woorden ben gaan schrijven.

Woorden zijn voor mij altijd meer kennissen dan vrienden geweest – ik herken ze meestal wel maar ik kan niet altijd in detail hun kenmerken en eigenschappen beschrijven. Ik verwissel regelmatig gezegden met elkaar en in mijn laatste jaar op de middelbare school kreeg ik vijf minpunten op een toets omdat ik mijn eigen naam verkeerd had gespeld.

De ironie is hier dat, ondanks mijn nogal onhandige omgang met woorden, ik het altijd leuk heb gevonden hoe je ze op een bepaalde manier kan opschrijven en een ritme met ze kan maken, of een bepaald beeld kan oproepen, of een emotie kan uiten. Ik kon ze niet loslaten.

Mijn vader gaf me mijn eerste woordenboek. Als ik dan woorden ging gebruiken, zei hij, moest ik ze goed gebruiken. Maar ik vond het onmogelijk om door het woordenboek heen te komen. Het speelde verstoppertje met woorden die ik wilde spellen en het was soms arrogant en onwrikbaar in de betekenissen die het opgaf. Het stond zelden aan mijn kant met Scrabble en liet vaak oude, zeldzame en lelijke woorden achterwege om zo beknopt mogelijk te zijn (terwijl woorden, zoals met alles, vaak het interessantst zijn als ze oud, zeldzaam of lelijk zijn).

Ik bleef van woorden houden, maar ik leerde al snel woordenboeken te haten.

Toen las ik The Professor and the Madman [NL: De gekwelde woordenaar] van Simon Winchester. Het vertelde een verhaal over de Oxford English Dictionary waar ik erg van genoot, maar waardoor ik vragen kreeg over de autoriteiten van het woordenboek. Vrouwen ontbraken bij elke stap – hoewel ze soms assisteerden, waren zij geen redacteuren of lexicografen, en ze hadden maar weinig van de boeken geschreven die werden gebruikt om de betekenis van woorden te begrijpen.

Twee vragen bleven me dwarszitten. Kunnen woorden een andere betekenis hebben voor mannen dan voor vrouwen? En als dat zo is, is het mogelijk dat we iets hebben verloren in het proces van het definiëren?

Deze vragen heb ik onderzocht in mijn roman, Het boek van vergeten woorden. Het vertelt een alternatief verhaal over de Engelse taal, een verhaal over vrouwen dat tussen de witregels van de Oxford English Dictionary bestaat en in de lege pagina’s van geschiedenisboeken schuilt.

Ik heb fictie geschreven die door de fundamenten van de geschiedenis verweven is. Het begint met een meisje, Esme, die onder de verzameltafel van het scriptorium zit, waar de definities van alle woorden in de Engelse taal geschreven worden. Ik heb haar dat verloren woord laten stelen, ‘bondmaid’, en heb toen bedacht wat voor invloed dit woord op haar kon hebben, en de invloed die zij op andere woorden – oude, zeldzame en lelijke – kan uitoefenen, terwijl zij opgroeit.